Skip links

Skrzynie biegów i ich sekrety [cz.1: manualna vs automat]

Dająca radość z jazdy, ekonomiczna, a może po prostu niezawodna – jaka powinna być idealna skrzynia biegów dla Ciebie? Jeśli właśnie się nad tym zastanawiasz to musimy Cię ostrzec: wybór nigdy nie jest łatwy.

Rodzaje i wstydliwe sekrety skrzyni biegów

Dziś postaramy się jednak odpowiedzieć na to pytanie analizując najpopularniejsze typy przekładni i odkrywając zarówno ich mocne strony, jak i cechy którymi nie lubią się chwalić.

Zapraszamy na pierwszą część naszego małego cyklu o typach przekładni. Dziś skupimy się na naprawdę poważnych graczach – skrzyni mechanicznej i automatycznej.

Jeśli bardziej interesują Cię jednak skrzynie DSG, synchronizowane i bezstopniowe >> CZYTAJ TUTAJ

Manualna skrzynia biegów

To rzecz jasna najpopularniejsze rozwiązanie stosowane obecnie w naszych pojazdach, ale i pierwsze, które zaczęło być produkowane masowo. Do podstawowych elementów tej skrzyni zaliczają się koła zębate oraz synchronizatory.

Mechaniczne skrzynie biegów wymagają od kierowców nieco więcej zaangażowania i podzielności uwagi niż pozostałe przekładnie. Dzięki temu jednak mówi się, że manualna skrzynia daje najlepsze panowanie nad autem i pozwala czerpać radość z jazdy pełnymi garściami. My możemy się z tym zgodzić.

Jak to działa?
Dokładnie tak, jak wskazuje nazwa za zmianę przełożeń w skrzyni manualnej odpowiada kierowca – wciskając sprzęgło i przesuwając drążek zmiany biegów w odpowiednią pozycję. Ustawienie go w konkretnym miejscu, powoduje sprzęganie ze sobą odpowiednich par walcowych kół zębatych ustawiających wybrane przełożenie, co prowadzi do zmiany biegów. To jedyna skrzynia biegów, która by zmieniać przełożenia potrzebuje pomocy człowieka.

Plusy:

  • dowolna redukcja i podwyższanie przełożeń
  • najtańszy typ skrzyń do naprawy
  • radość z jazdy
  • oszczędność paliwa
  • możliwość odpalenia auta po popchnięciu

Minusy:

  • nieumiejętna zmiana biegów to zagrożenie dla trwałości skrzyni
  • konieczność wciśnięcia pedału sprzęgła, a tym samym odłączenia napędu podczas zmiany przełożenia

Automatyczna skrzynia biegów

Coś dla wygodnickich – automaty nie wymagają od swoich użytkowników ani ciągłej redukcji i podwyższania biegów, ani wciskania sprzęgła. Co więcej skrzynie te z roku na rok stają się coraz bardziej popularne. Ponad 70% nowych Mercedesów sprzedawanych w Polsce to właśnie automaty, a marki luksusowe jak Lexus, Bentley, Ferrari, czy Jaguar już od 2013 roku nie wypuszczają na nasz rynek aut z skrzyniami manualnymi.

W przypadku automatów standardowe sprzęgło cierne zastąpione zostało przekładnią hydrokinetyczną pozwalającą na zmianę biegów przez przyhamowanie poszczególnych elementów. Prócz tego na skrzynie automatyczną składa się zespół przekładni planetarnych oraz sprzęgło mechaniczne.

Jak to działa?
Wystarczy wsiąść do auta, zapiąć pasy i wrzucić “drive” (nowsze skrzynie pozwalają wybierać też styl jazdy m.in. zmowy, oszczędny, sportowy, a nawet dostosowywać się do kierowcy). Najważniejszą rzeczą związaną z obsługą automatycznej skrzyni jest kontrola stanu oleju.

Plusy:

  • zapewnia duży komfort jazdy przez samoczynną zmianę biegów
  • pozwala na zmianę biegów bez przerw w przekazywaniu mocy
  • większa żywotność (ze względu na wyeliminowanie czynnika ludzkiego w obsłudze przekładni)
  • świetnie sprawdza się w korkach 😉

Minusy:

  • bardzo drogie naprawy
  • duża waga i wysoki koszt wymiany
  • większe zużycie paliwa
  • długi czas zmiany przełożenia (zwłaszcza starsze modele)
  • mniejsza kontrola dynamiki przemieszczania się podczas jazdy
  • złożona budowa
  • zakaz holowania
  • niższa sprawność
  • wymaga układu chłodzenia

Skrzynia manualna vs automatyczna – co wybrać?

Ta decyzja rzecz jasna nie należy do nas. To Ty musisz odpowiedzieć sobie jakim kierowcą jesteś. Opcją pozwalającą cieszyć się każdą chwilą jazdy a także rozsądniejszą cenowo (zarówno jest chodzi o zużycie paliwa, naprawy, jak i koszt nowej przekładni) będzie z pewnością skrzynia manualna. Jednak wymagać będzie ona od Ciebie zdecydowanie więcej zaangażowania podczas prowadzenia niż popularny automat.

skrzynie manualne kontra automatyczne - porównanie - skrzynie biegów zają
Porównanie skrzyni manualnej z automatyczną

Warto też pamiętać że wybór nie zawęża się wyłącznie do powyższych dwóch propozycji. Na rynku coraz popularniejsze stają się skrzynie DSG czy sekwencyjne. Jeśli jesteś zainteresowany ich mocnymi i słabymi stronami zapraszamy tutaj.

Return to top of page